ROIG ARENA – KHI GỐM SỨ TRỞ THÀNH LỚP DA SỐNG CỦA KIẾN TRÚC

TrongThuy KTS
Nov 9
3 min read

Tháng 9 năm 2025, Roig Arena chính thức ra mắt tại Valencia, trở thành công trình thể thao đầu tiên trên thế giới sở hữu “lớp da gốm sứ” liên tục. Với kinh phí 400 triệu euro, đây là biểu tượng mới của kiến trúc thể thao châu Âu – nơi công nghệ, vật liệu địa phương và nghệ thuật tạo hình hòa quyện thành một cấu trúc sống động.

ROIG ARENA – KHI GỐM SỨ TRỞ THÀNH LỚP DA SỐNG CỦA KIẾN TRÚC

Thiết kế do HOK (Hellmuth, Obata + Kassabaum) – hãng kiến trúc Mỹ nổi tiếng với dòng công trình Sports + Entertainment phối hợp cùng ERRE Arquitectura tại Valencia thực hiện. Cả hai cùng chia sẻ triết lý: “Kiến trúc không chỉ là hình thể – mà là trải nghiệm sống.”

Roig Arena – Cột mốc gốm sứ của Valencia

Nằm tại khu Quatre Carreres, Roig Arena không chỉ là nơi diễn ra các trận đấu của Valencia Basket Club,mà còn là một khu phức hợp đô thị mở, gồm:

Fan Park dành cho người hâm mộ,
Khu vườn công cộng rộng 2 hecta,
Trường học CEIP Les Arts,
Và bãi đỗ xe trên cao tích hợp cảnh quan.

Sân vận động có sức chứa 15.600 khán giả (mở rộng tối đa 20.000 cho các sự kiện lớn),trở thành trung tâm thể thao – văn hóa – giải trí mới của thành phố bên bờ Địa Trung Hải.

Ceramic Skin – Khi vật liệu truyền thống trở thành công nghệ tương lai

Điểm nhấn ấn tượng nhất của Roig Arena nằm ở lớp vỏ gốm sứ liên tục,phủ hơn 11.000 m² bề mặt bằng 8.600 tấm fin gốm uốn cong –một hệ thống double-curved facade được cố định trên khung thép không gian khổng lồ.

Mỗi tấm fin có kích thước tiêu chuẩn 1.0 x 1.2 m,được sản xuất thủ công bởi Pamesa Grupo Empresarial – thương hiệu gốm địa phương,sau đó được sắp đặt chính xác bằng mô hình hóa tham số (parametric modeling) để đạt được:

Góc nghiêng cá nhân hóa từ 10°–63°, tối ưu che nắng tự nhiên.
Độ phản sáng biến thiên, tạo hiệu ứng màu lam chuyển sắc theo ánh mặt trời.
Hiệu suất năng lượng thụ động, giảm nhiệt độ mặt ngoài, nâng cao độ bền vật liệu.

Cảm hứng đến từ kết cấu của quả bóng rổ – biểu tượng của Valencia Basket –khiến lớp da gốm trở nên vừa công nghệ, vừa bản địa, vừa mềm mại như sóng biển Địa Trung Hải.

Từ bóng râm ban ngày đến ánh sáng ban đêm

Ban ngày, lớp da gốm hoạt động như một hệ thống che nắng tự nhiên (passive shading system);đến đêm, nó biến hình thành màn hình kỹ thuật số khổng lồ,với hệ LED RGB-White lập trình dữ liệu theo thời gian thực,cho phép hiển thị hình ảnh, màu sắc, hoặc nội dung biểu tượng của thành phố

Roig Arena vì thế không chỉ là một sân vận động –mà là một thực thể truyền thông sống, một “urban media skin” kết nối kiến trúc với cộng đồng.

Kỹ thuật – Nghệ thuật – Sinh thái

Cấu trúc khung được phối hợp thực hiện bởi SBP (Schlaich Bergermann Partner) và GmásP,với mô hình nguyên mẫu 1:1 được thử nghiệm trước thi công để đảm bảo độ bền và khả năng chịu tải.Quá trình thiết kế kết hợp tư duy tính toán (computational design) và sản xuất địa phương (local fabrication) –giúp giảm chi phí vận chuyển, giảm phát thải CO₂, và tăng tính tuần hoàn vật liệu.

Triết lý bền vững của Roig Arena không nằm ở khẩu hiệu,mà trong chuỗi giá trị sản xuất gắn với vùng đất Valencia –một nơi mà nghề gốm truyền thống nay được hồi sinh trong hình hài kỹ thuật số.

Kiến trúc như một cầu nối giữa con người, công nghệ và tự nhiên

Roig Arena thể hiện tinh thần “Parametric Localism” –khi thiết kế tham số không tách rời khỏi văn hóa bản địa,mà nâng cấp di sản thủ công lên tầm công nghệ thế hệ mới.