Nokha Village Community Center – Khi kiến trúc trở thành ốc đảo của cộng đồng

TrongThuy KTS
6 days ago
3 min read

Giữa sa mạc Rajasthan khô cằn của Ấn Độ, nơi nhiệt độ thường xuyên vượt ngưỡng 40°C suốt tám tháng trong năm, có một công trình mọc lên không phải để thách thức thiên nhiên mà để đối thoại cùng nó.Đó là Nokha Village Community Center, do Sanjay Puri Architects thiết kế, một trung tâm cộng đồng nhỏ bé nhưng mang ý nghĩa lớn lao:

“Một nơi để mọi người gặp gỡ, đọc sách, chơi đùa, và kể lại câu chuyện của làng mình.”

Nokha Village Community Center – Kiến trúc trở thành ốc đảo của cộng đồng

Công trình có diện tích 836 m², được tạo hình như một khối xoắn ốc.Đường dốc bên ngoài mở ra thành vườn trên mái, nơi người dân có thể tụ tập, trò chuyện, hay chỉ đơn giản là ngắm nhìn cảnh sa mạc mênh mông trải dài đến chân trời.

Hai mặt dốc của mái mang hai chức năng:

Phía Tây cao hơn: là thư viện số cho trẻ em – không gian học tập mở, kết nối Internet.
Phía Đông thấp hơn: là bảo tàng nhỏ, nơi trưng bày ký ức và vật dụng truyền thống của vùng Nokha.

Tất cả cùng xoay quanh sân trung tâm dạng giảng đường ngoài trời (amphitheater), trái tim của công trình, nơi cộng đồng gặp gỡ, chia sẻ và biểu diễn âm nhạc dân gian.

Để thích nghi với khí hậu khắc nghiệt, mặt Nam của công trình được phủ bằng lớp đất cỏ (berm), vừa cách nhiệt, vừa tạo độ ẩm tự nhiên. Lớp đá sa thạch địa phương được sử dụng làm vỏ bao che, lấy cảm hứng từ kiến trúc truyền thống Rajasthan.Những tấm đá đục lỗ tạo nên hoa văn ánh sáng thay đổi suốt cả ngày, đồng thời giảm bức xạ nhiệt mà vẫn đảm bảo thông gió.

Kiến trúc ở đây không “chống lại” khí hậu, mà “đồng điệu” cùng nó.

Nhờ giải pháp này, công trình duy trì nhiệt độ mát mẻ tự nhiên, giảm đáng kể nhu cầu làm mát nhân tạo.

Dự án được thi công bởi thợ địa phương, sử dụng vật liệu sẵn có tại vùng Nokha, từ đất, đá, cho đến gỗ.Hệ thống thu và tái sử dụng nước mưa được tích hợp trong cảnh quan.Một công trình chỉ rộng 810 m² xây dựng, nhưng lại tạo ra:

2.500 m² không gian mở cho cộng đồng,
837 m² mái xanh,
Và gấp bốn lần diện tích sử dụng so với diện tích sàn.

Đó là minh chứng cho triết lý “less built, more lived” – xây ít hơn, sống nhiều hơn.

Từ xa nhìn lại, Nokha Community Center không nổi bật bằng hình khối, mà bằng cảm giác thân thuộc.Nó không cố gắng trở thành biểu tượng, mà lặng lẽ trở thành một phần của đất như thể nơi đó luôn tồn tại.

Ban ngày, công trình hòa vào màu cát.Chiều xuống, ánh sáng từ sân trung tâm lan ra, tạo nên một ngọn hải đăng nhỏ trong lòng sa mạc.Một không gian vừa đủ cho cộng đồng, vừa đủ để lũ trẻ tìm thấy tri thức, và người già tìm lại câu chuyện của mình.